|
MAKİNA MONTAJ/Elektronik Cihaz Sigortası Genel Şartları
1 -Teminatın Kapsamı
2 - Aksine Sözleşme Yoksa, Teminat Dışında Kalan Haller
3 - Teminat Dışında Kalan Haller
4 - Sigorta Bedeli ve Ayarlanması
5 - Sigortanın Başlangıcı ve Sonu
6 - Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü
7 - Sigorta Süresi İçinde İhbarYükümlülüğü ve Sonuçları
8 - Mülkiyet Değişmesi
9 - Sigortalının Poliçenin Yürürlüğü Esnasındaki Yükümlülükleri
10 - Sigorta Ücretinin Ödenmesi ve Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması
11 - Sigorta Bedeli ve Primin Ayarlanması
12 - Hasar Vukuunda Sigortalının Yükümlülükleri
13 -Tazminat Hakkının Eksilmesi veya Düşmesi
14 - Hasarın Tespiti
15 - Tazminatın Hesabı
16 - Tazminatın Ödenmesi
17 - Hasar ve Tazminatın Sonuçları
18 - Bırakma
19 - Vergi,Resim,Harç ve İdare Masrafları
20 - Tebliğ ve İhbarlar
21 - Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması
22 - Yetkili Mahkeme
23 - Zaman Aşımı
23 - Özel Şartlar
Sigorta Teminatının Kapsamı
Madde l - Bu sigorta, konusunu teşkil eden değerlerin teminat müddeti içinde, inşaat sahasında bulunduğu sırada, inşaat süresinde bu poliçede gösterilen istisnalar dışında kalan, önceden bilinmeyen ve ani bir sebeple herhangi bir ziya ve hasara uğraması halini temin eder.
Aksine Sözleşme Yoksa, Teminat Dışında Kalan Haller
Madde 2 - Aksine sözleşme yoksa aşağıdaki haller sigorta teminatı dışındadır:
a) İnşaatın yapılması için kullanılan makine, alet ve teçhizat ile geçici inşaat barakaları ve yardımcı yapılar.
b) Üçüncü şahısların maruz kalacağı zararlar dolayısıyla sigortalıya düşecek hukuki sorumluluklar.
c) Hasar neticesi enkazın kaldırılması masrafları,
d) Teminatın kapsamına giren sebeplerden meydana gelen ziya ve hasarların gerektirdiği uçak dışında kalan seri vasıtalarla yapılan nakliye masrafları, fazla çalışma ücretleri.
e) Grev, lokavt, kargaşalık ve halk hareketlerinin ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati hareketlerin sebep olduğu bütün ziya ve hasarlar.
f) inşaatın bitim veya geçici kabulünden sonra başlayan bakım devresi.
Teminat Dışında Kalan Haller
Madde 3 - Aşağıdaki haller sigorta teminatının dışındadır:
a) Harp, her türlü harp olayları, istila, yabancı düşman hareketleri, çarpışma (harb ilan edilmiş olsun olmasın), iç harp, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunların gerektirdiği inzibati ve askeri hareketler sebebiyle meydana gelen bütün ziya ve hasarlar.
b) Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen sebeplerden husule gelen iyonlayıcı radyasyonların veya radyoaktivite bulaşmalarının ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati tedbirlerin sebep olduğu bütün ziya ve hasarlar (bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi bir nükleer ayrışım "fıssion" olayını da kapsayacaktır).
c) Kamu otoritesi tarafından sigortalı kıymet üzerinde yapılacak tasarruflar sebebiyle meydana gelen bütün ziya ve hasarlar,
d) Kusurlu plandan planın kusurlu uygulanmasından ileri gelen ziya ve hasarlar.,
e) Kusurlu malzeme, kusurlu işçilik bu istisnalar kusurlu malzeme ve kısımların tamir ve ikame masraflarına münhasır olup bu sebeplerle sigortalı diğer kıymetlerde meydana gelecek ziya ve hasarlar teminata dahildir),
O Aşınma, yıpranma, paslanma ve çürümeler,
g) inşaatın yapılması için kullanılan makine ve teçhizatın, mekanik ve elektriki arıza veya kırılmaları (bahis konusu arıza ve kırılmaların diğer sigortalı kıymetlerde husule getireceği ziya ve hasarlar teminata dahildir),
h) Envanter açıkları.
i) Sigortalının veya onun yerine kaim olan sorumlu kişinin, kasdı ve ayrıca sözleşme varsa ağır kusuru.
j) inşaatın tamamlanan veya geçici kabulü yapılan, yahut işverene teslim edilen veya işveren tarafından kullanılan kısımlarında doğrudan doğruya veya dolayısıyla vukua gelecek ziya ve hasarlar.
k) Ayrıca sigorta edilmişse, bakım devresi biten kısımlarda, doğrudan doğruya veya dolayısıyla vukua gelen ziya ve hasarlar.
1) inşaatın gecikmesinden, kısmen veya tamamen durmasından, taahhüdün tamamlanamamasmdan, akdin feshinden veya cezai şartların uygulanmasından ileri gelen zararlar dahil kâr kaybı ve estetik kusurlar gibi her türlü netice zararları.
m) inşaatla alakalı bilumum hava ve kara nakil vasıtalarıyla yüzen araçlar.
n) Nakit, kıymetli evrak (çek, senet, pul, esham ve tahvilat gibi) fatura, dosya, borç delilleri ve hesaba müteallik bütün defter ve evrak, inşaat ve tesisat plan ve proje.
Teminatın Müddeti
Madde 4 - Tatbikatın müddeti, poliçede belirtilen başlangıç tarihi esas olmak kaydiyle ekli listede kıymetlerin inşaat sahasına boşaldığı andan itibaren başlar ve poliçede belirtilen bitiş tarihinde sona erer. Ancak, inşaatın bu tarihten evvel kısmen veya tamamen bitirilip işverene teslimi halinde teminat müddeti bu kısımlar itibariyle sona erer. Bu teminata konu teşkil eden, inşaat mahalline boşaltılan malzeme ve teçhizat için nakliyat sigortası mevcut ise bunlar itibariyle teminat, nakliyat sigortası teminatının bitiminden itibaren başlar. Sigortaya konu olan inşaat işleri ile ayrıca sigorta edilmişse bakım devresi poliçede gösterilen tarihte bitirilmediği takdirde teminat müddeti yetkili Tarife Komitesince gerektiği taktirde tespit olunacak şartlar ve ek bir prim karşılığı uzatılır.
Sigortaya konu teşkil eden inşaat işlerine herhangi bir sebeple devamlı olarak en az bir aydan fazla müddetle ara verilirse bu takdirde sigortalının yazılı ihbarı üzerine sigorta teminatı durur. Eğer sigortalı durma esnasındaki rizikolarla ilgili teminatın devamını isterse durma müddeti ile ilgili şart ve fiyat yetkili Tarife Komitesi tarafından tespit edilir, inşaat faaliyetlerine tekrar başlanmasını müteakip işlemeyen gün sayısı kadar sigorta müddeti uzatılır, inşaatın devamlı olarak 6 aydan fazla durması halinde uzayan devre ile ilgili fiyat ve şeriit yeniden yetkili Tarife Komitesince tespit edilir.
Sigortanın Başlangıcı ve Sonu
Madde 5 - Sigorta, poliçede başlama ve sona erme tarihleri olarak, yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça Türkiye saati ile öğleyin saat 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona erer.
Sigorta ettirenin Beyan Yükümlülüğü
Madde 6 - Sigortacı bu sigortayı sigorta ettirenin rizikonun hakiki durumunu bildirmek üzere teklifname, poliçe ve eklerinde yazılı beyanına dayanarak kabul etmiştir.
Sigorta ettirenin beyanı hakikate aykırı veya eksik ise, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek hallerde:
a) Sigorta ettirenin kasdı varsa, sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren l ay içinde sözleşmeden cayabilir ve riziko gerçekleşmiş ise tazminatı ödemez Cayma halinde Sigortacı prime hak kazanır.
b) Sigorta ettirenin kasdı yoksa, ve bu durum rizikonun gerçekleşmesinden evvel anlaşılırsa sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren bir ay içinde sigorta poliçesini feshetmek veya rizikonun ağırlığı ile mütenasip ve yetkili Tarife Komitesi tarafından tespit edilecek prim farkını almak suretiyle yürürlükte tutmak şıklarından birini seçer. Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihten itibaren 15 gün sonra öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder ve işlemeyen sigorta müddetine ait prim aşağıdaki uygulamaya tabi olur:
I. Fesih esas inşaat devresi içinde olursa işlemeyen sigorta müddetine ait prim gün esasına göre iade olunur. Ayrıca bakım devresi teminatı bahis konusu ise bu devreye ait prim de tamamen iade edilir.
II. Fesih bakım devresinde vuku bulursa bu devreye ait primden iade yapılmaz.
Sigorta ettiren talep edilen prim farkını kabul etmediğini 15 gün içinde bildirdiği taktirde akit feshedilmiş olur ve işlemeyen sigorta müddetine ait prim iade edilir.
c) Süresinde kullanılmayan cayma, fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer.
d) Sigorta ettirenin kasdı bulunmadığı hallerde riziko:
1- Sigortacı durumu öğrenmeden önce veya,
2- Sigortacının fesih ihbarında bulunabileceği süre içinde veyahut,
3- Bu ihbarın hüküm ifade etmesi için geçecek süre içinde gerçekleşirse, sigortacı tahakkuk ettirilen prim ile rizikonun ağırlaşması sebebiyle yetkili Tarife Komitesi tarafından tespit ve buna göre tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki nisbet dairesinde tazminattan indirim yapar.
Sigorta Süresi içinde ihbar Yükümlülüğü ve Sonuçları
Madde 7 - Akdin yapılmasından sonra sigortalı malın teklifname, poliçe ve eklerinde beyan olunan yeri veya hali sigortacının muvafakati olmadan değiştirildiği takdirde sigorta ettiren, bu değişikliği:
a) Kendisi tarafından veya açık veya zımni rızası ile bir başkası tarafından yapılmış ise derhal,
b) Açık veya zımni rızası olmadan başka bir şahıs tarafından yapılmış ise durumu öğrenir öğrenmez, ve her iki halde de en geç 8 gün içinde sigortacıya ihbarla yükümlüdür.
Sigortacı, değişikliği öğrendiği tarihten itibaren, bu değişiklik sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiriyorsa 8 gün içinde:
1- Sözleşmeyi fesheder veya,
2- Yetkili Tarife Komitesince tespit edilecek prim farkını talep etmek suretiyle akdi yürürlükte tutar.
Sigorta ettiren, talep edilen prim farkını kabul etmediğini 8 gün içinde bildirdiği takdirde sözleşme feshedilmiş olur.
Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihten itibaren 8 gün sonra öğleyin saat 12.00'de, sigorta ettiren tarafından yapılan fesih ihbarı ise postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder.
Sözleşmenin feshi halinde işlemeyen sigorta müddetine ait bir prim iadesinin gerekip gerekmediği, gerekiyorsa miktarı yetkili Tarife komitesince tespit olunur.
Herhalde rizikonun ağırlaşmasından itibaren poliçenin sona ermesine kadar geçcen günler için gereken prim farkını almaya "sigortacı hak kazanır.
Süresinde kullanılmayan fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer.
Sigortalı malın teklifname, poliçe ve eklerinde beyan olunan yerinin veya halinin değiştiğini öğrenen sigortacı, sigorta primini tahsil etmek gibi sigorta sözleşmesinin aynen devamına razı olduğunu gösteren harekette bulunursa fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer.
Sigortalı malın yer ve halinde rizikoyu ağırlaştırıcı değişiklikleri, sigorta ettiren ihbar süresi içersinde kasden bildirmemişse ihbar süresinden sonra gerçekleşen hasarlara ait tazminat hakkı düşer; ihbar yükümlülüğüne riayetsizlik kasıtlı değilse alınan primle alınması gereken prim arasındaki orantıya göre tazminattan indirim yapılır. Meydana gelen değişiklikler rizikoyu hafifletici mahiyette olur ve primin indirilmesini icap ettirir ise durumun sigortacıya yazı ile bildirilmesinden sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre için yetkili Tarife Komitesince tespit edilecek prim farkı sigortalıya iade edilir.
Bu madde hükümleri sigortalıya da uygulanır.
Mülkiyet Değişikliği
Madde 8 - Sigortalı malın mülkiyetinde bir değişiklik olduğu takdirde, sigortanın hükmü devam eder ve sigortalının poliçeden doğan hak ve borçları yeni hak sahiplerine intikal eder. Bu takdirde sigorta ettiren ve sigortanın mevcudiyetini öğrenen yeni hak sahibi, devir keyfiyetini 15 gün içinde sigortacıyı bildirmekle yükümlüdür. Bu yükümlülük yerine getirilmez ise sigortacı sorumluluktan kurtulur.
Sigortacı değişikliği; yeni hak sahibi de sigortanın mevcudiyetini öğrendiği tarihten itibaren 8 gün içinde sigortayı fesih edebilir.
Süresinde kullanılmayan fesih hakkı düşer.
Poliçenin sigortacı tarafından feshi halinde, fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihten itibaren 8 gün sonra öğleyin saat 12.00'de yeni hak sahibi tarafından feshi ise fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder.
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, sözleşmenin sigortacı tarafından feshi halinde gün esası, yeni hak sahibi tarafından feshi halinde ise yetkili Tarife Komitesince tespit edilecek esasa göre prim farkı yeni hak sahibine geri verilir.
Sigortalı malın malikinin değişmesi anında mevcut prim borçlarından sigorta ettiren, fesih hakkını kullanmıyan yeni hak sahibi ile birlikte sorumludur.
Sigorta ettirenin ölümü halinde, bu sigortadan doğan bütün hak ve borçlar olduğu gibi yeni hak sahiplerine intikal eder.
Sigortalının Poliçenin Yürürlüğü Esnasındaki Yükümlülükleri
Madde 9 - Sigortalı, sigorta konusu inşaat işleri ile malzeme, teçhizat, tesisat ve makinelerin emniyeti ve korunması için, sigortalı değilmiş gibi gerekli ihtimamı göstermekle yükümlüdür.
Sigortacı yetkili memurları vasıtası ile gerektiğinde sigorta konusu bina ve tesisleri teftiş ve kontrola yetkili olup, sigortalı da bu kontrollere müsaade ve yardım etmekle yükümlüdür.
Sigorta Ücretinin Ödenmesi ve Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması
Madde 10 - Sigorta ücreti genel şartların 19'ncu maddesinde belirtilen prim ve teferruatından terekküp eder.
Sigorta ücretinin tamamı veya taksitle ödenmesi kararlaştırılmış ise ilk taksit, en geç poliçenin tesliminde ve müteakip taksitler de poliçede belirtilen tarihlerde nakden ödenir.
Sigorta ücretinin tamamı veya takside ödenmesi kararlaştırılmış ise ilk taksit, poliçenin teslimine rağmen ödenmemişse sigortacının sorumluluğu başlamaz, bu şart poliçenin yüzüne yazılır.
Birbirini takip eden iki taksidin ödenmemesi veya rizikonun gerçekleşmesi halinde taksitlerin tümü muaccel olur ve bu şart da poliçenin yüzüne yazılır.
Sigortacı muaccel sigorta ücret borcunu vadesinde ödememiş olan sigorta ettirene, noter vasıtasıyla veya iadeli taahhütlü mektupla borcunu l ay içinde ödemesini, aksi takdirde sözleşmenin fesih edilmiş olacağını bildirir. Bu takdirde müddetin sonunda borç ödenmemiş ise, sözleşme münfesih olur ve sigorta ettiren, yapılan masraflarla fesih tarihine kadar geçen müddete ait gün esası üzerinden hesaplanacak primi sigortacıya ödemekle yükümlü olur.
Sigorta ücretinin kambiyo senetlerine bağlanması borcun mahiyetini değiştiremediği gibi Ticaret Kanunu ile tanınmış hak ve imtiyazlara da halel getirmez.
Sigorta Bedeli ve Primin ayarlanması
Madde 11 - Bu poliçede gösterilen sigorta bedeli:
a) inşaat konusu malzeme ve işlerin (var ise gümrük, vergi, resim ve harçları ile nakliye ve işçilik masrafları dahil) değeri ile,
b) Ayrıca sigorta yapılmış ise inşaatın yapılması için kullanılan makine, alet ve teçhizat ve geçici inşaat barakaları ve yardımcı yapılar cari piyasa değerinden aşağı olamaz.
Poliçede gösterilen sigorta bedelini teşkil eden değerlerde bir artış husule geldiği takdirde sigorta ettiren bu artışa muttali olduğunda en geç 5 gün içinde ve fakat herhangi bir hasarın vukuundan önce keyfiyeti yazılı olarak sigortacıya bildirmekle sorumludur.
Sigorta bedelinin % 20'sini geçmeyen değer artışları sigortalı sayılır. % 20'yi geçen değer artışlarının sigortalı sayılabilmesi için sigortacının yazılı muvafakati şarttır. %: 20'yi geçen değer artışlarının sigortacı tarafından kabul edilmemesi halinde bu sigortaya ilk tehlike sigortası hükümleri uygulanır. Sigorta bedelindeki artışla orantılı olarak prim ayarlaması yapılır.
Hasar Vukuunda Sigortalının Yükümlülükleri
Madde 12 - Sigortalı, hasar vukuunda aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür.
a) Hasarın vukuunu öğrendiği tarihten itibaren en geç 5 gün içinde sigortacıya ihbar etmek,
b) Sigortalı değilmişcesine gerekli kurtarma ve korunma tedbirlerini almak ve bu maksatla sigortacı tarafından verilecen talimata elinden geldiği kadar uymak,
c) Hasarın sebebi ile hangi hal ve şartlar altında vukua geldiğini tayine, ziya ve hasar miktarıyla delilleri tesbite yararlı ve sigortalı için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri (aslı veya kendisi tarafından tasdikli sureti veyahut fotokopisi) sigortacının talebi üzerine, belgeleri gecikmeksizin vermek ve rücu hakkının kullanılmasına yararlı sigortalı için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri temin ve muhafaza etmek.
Şu kadar ki, sigortalı yukarıdaki hükümler dairesinde sigortacıyı haberdar ettikten sonra inşaatın aksamaması amacıyla küçük çaptaki tamirleri (ayrıca tamir ihbarında bulunmak kaydı ile) sigortacının yetkili elemanlarının gelmesini beklemeden yaptırabilir.
Sigortacı, hasar ihbarını aldıktan sonra 7 gün içersinde eksperini hasar yerine göndermediği takdirde sigortalı herhangi bir kayıda bağlı olmaksızın hasarlı kısmın tamirine başlayabilir.
d) Ziya ve hasar tahmini miktarını belirtir bir tazminat beyannamesini makul ve muhik bir süre içinde sigortacıya vermek,
e) Zaruri haller dışında hasar konusu yer veya mallarda bir değişiklik yapmamak,
f) Tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu haklarının tespiti için sigortacının yetkili kıldığı temsilcilerinin sigortalı yer veya mallarda ve bunlarla ilgili belgeler üzerinde yapacakları araştırma ve incelemelere müsaade etmek,
g) Sigorta konusu ile ilgili başkaca sigorta sözleşmeleri varsa bunları sigortacıya bildirmek.
Tazminat Hakkının eksilmesi veya Düşmesi
Madde 13 - Sigortalı, hasar vukuundaki yükümlülüklerini yerine getirmez ve bunun sonucu ziya ve hasar miktarında bir artış olursa sigortacının ödeyeceği tazminattan bu suretle artan kısım indirilir.
Sigortalı, rizikonun tahakkukuna kasden sebebiyet verir veya ziya ve hasar miktarını kasden artırıcı fiillerde bulunursa, bu poliçeden doğan haklan düşer.
Hasarın Tespiti
Madde 14 - Bu poliçe ile sigortalı kıymetlerde meydana gelen ziya ve hasarın miktarı taraflarca uyuşularak tesbit edilir. Taraflar uyuşamadıkları takdirde, ziya ve hasarın miktarı mütehassıs mühendisler veya teknisyenler arasından seçilecek hakem-bilirkişi diye adlandırılan bilirkişiler tarafından, aşağıdaki hükümlere tabi olmak üzere tesbit edilir:
a) iki taraf tek hakem-bilirkişi seçiminde anlaşamadıkları takdirde, taraflardan her biri kendi hakem-bilirkişisini tayin eder ve bu hususu noter eliyle diğer tarafa bildirir. Taraf hakem-bilirkişileri tayinlerinden itibaren 7 gün içerisinde ve incelemeye geçmeden evvel bir üçüncü tarafsız hakem-bilirkişi seçerler ve bunu bir tutanakla tesbit ederler. Üçüncü hakem-bilirkişi ancak taraf hakem-bilirkişilerinin anlaşamadıkları hususlarda, anlaşamadıkları hadler dahilinde kalmak ve buna münhasır olmak kaydıyla karar vermeye yetkilidir. Üçüncü hakem-bilirkişi kararını müstakil bir rapor halinde verebileceği gibi, diğer hakem-bilirkişilerle birlikte bir rapor halinde de verebilir. Hakem-bilirkişi raporları taraflara aynı zamanda tebliğ edilir. Hakem-bilirkişi raporlarının beher ünite için tesbit edilecek ziya ve hasar miktarlarından başka -hasarın belli veya muhtemel sebebi,
Hasarlı kıymetlerin hasardan bir gün önceki gerçek değeri ile yenileme (ikame) değerini,
Tamir veya başka hususlar için faydalanılabilecek enkazın ağırlığını ve değerini de ihtiva etmesi gereklidir.
b) Taraflardan herhangi biri diğer tarafça yapılan tebliğden itibaren 15 gün içerisinde hakem-bilirkişisini tayin etmez yahut taraf hakem-bilirkişiler üçüncü hakem-bilirkişinin seçim hususunda 7 gün içerisinde anlaşamazlar ise, taraf hakem-bilirkişisi veya üçüncü hakem-bilirkişi taraflardan birinin talebi üzerine hasar mahallindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkeme başkanı tarafından tarafsız ve mütehassıs şahıslar arasından seçilir.
c) Her iki taraf üçüncü hakem-bilirkişinin (bu şahıs ister hakem-bilirkişilerince, ister yetkili mahkeme başkanı tarafından seçilecek olsun) sigortacının veya sigortalının ikamet ettiği veya hasarın meydana geldiği mahal dışından seçilmesini isteme hakkını haizdirler ve bu isteğin yerine getirilmesi gereklidir.
d) Hakem-bilirkişiler ölür, vazifeden çekilir veya reddedilir ise ayrılan hakem-bilirkişi yerine yenisi aynı usule göre seçilir ve tesbit muamelesine kaldığı yerden devam edilir. Sigortalının ölümü, tayin edilmiş bulunan hakem-bilirkişinin vazifesini sona erdirmez, ihtisas yokluğu sebebiyle hakem bilirkişilere yapılacak itiraz, bu şahısların öğrendiği tarihten itibaren 7 gün içerisinde yapılmadığı takdirde itiraz hakkı düşer, e) Hakem-bilirkişiler incelemelerinde tamamen serbesttirler. H.U.M.K.'nun
ve diğer mevzuat hükümleri ile de bağlı değildirler.
O Ziya ve hasar miktarının tesbiti zımında hakem-bilirkişiler gerekli görecekleri deliller ile hasar zamanında mevcut sigortalı malın ve değerinin tesbitine yarıyacak kayıt ve belgeleri isteyebilir ve hasar mahallinde incelemede bulunabilirler.
g) Hakem-bilirkişi veya hakem-kişiler, yahut üçüncü hakem-bilirkişinin ziya ve hasar miktarı hususunda verecekleri kararlar kesindir, tarafları bağlar. Eğer ziya ve hasar miktarı taraflarca tespit edilmemişse bir hakem-bilirkişi kararına dayanmadan sigortacıdan tazminat talep ve dava edilemez. Hakem-bilirkişi kararlarına ancak karar ilk bakışta anlaşılır, yani aşikâr olarak hakiki durumdan önemli şekilde farklı ise itiraz edilebilir ve bunların iptali raporun tebliğ tarihinden itibaren bir hafta içinde, hasar mahallindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkemeden istenebilir.
h) Taraflar tazminat miktarı hususunda anlaşmadıkça alacak ancak hakem-bilirkişi kararı ile muaccel olur ve zaman aşımı kesin raporun taraflara tebliği tarihinden evvel işlemeye başlamaz. Meğerki, hakem-bilirkişilerin tayini ile T.T.K.'nun 1292. maddesindeki ihbar müddeti arasında 2 yıllık müddet geçmiş olsun, i) Taraflar kendi hakem-bilirkişilerinin ücret ve masraflarını öderler. Üçüncü
hakem-bilirkişinin ücret ve masrafları taraflarca yarı yarıya ödenir, j) Ziya ve hasar miktarının tesbiti, teminat verilen rizikolar, sigorta bedeli, sigorta değeri, aşkın ve menfaat değeri altında sigorta, sorumluluğun başlangıcı, hak düşürücü ve hak azaltıcı sebepler hususunda bu poliçede ve mevzuatta mevcut hüküm ve şartlar ve bunların ileri sürülmesine tesir etmez.
Tazminatın Hesabı
Madde 15 - Tazminat miktarı ekli listede her kalem itibariyle ayrı ayrı gösterilen sigorta bedelini ve her halükârda toplam sigorta bedelini aşmamak kaydıyla aşağıda yazılı esaslar dahilinde tesbit edilir:
1- inşaat konusu malzeme ve işlerde:
I. Kısmi hasar halinde:
Tazminat tutarı sigortalı kıymetlerin hasardan bir gün önceki durumuna getirilmesi için ödenmesi gereken bedeldir. Bu bedel inşaat malzemesi bedeli, işçilik, nakliye masrafları, -varsa- gümrük, vergi, resim ve harç gibi masrafları da kapsar. Ancak bu ödemeler tutarı sigortalı kıymetlerin hasardan bir gün önceki değerini geçemez. Tazminat tutarında sovtaj (ve varsa muafiyet) indirilir.
II. Tam hasar halinde:
Tazminat tutarı, sigortalı kıymetin hasardan bir gün önceki değeridir. Tazminat tutarından sovtaj ve varsa muafiyet indirilir.
2- Aksine sözleşme ile temin edilen hallerde:
a) inşaatın yapılması için kullanılan makine, alet ve teçhizatla:
I. Kısmi hasar halinde:
Tazminat tutarı yedek parçaların ikame bedeli, nakliye masrafları, demontaj ve montaj masrafları, -varsa- gümrük, vergi, resim ve harç gibi masrafları da kapsamakla beraber yenisi ikame edilen parçalar itibariyle eski yeni farkı indirimi yapılır. Tazminat tutarından sovtaj ve varsa muafiyet indirilir.
II. Tam hasar halinde:
Tazminat tutarı, sigortalı kıymetin hasardan bir gün önceki değeridir. Tazminat tutarından sovtaj ve varsa muafiyet indirilir.
b) Enkaz kaldırma masrafları:
Tazminat tutarı hasar mahallinin temizlenmesi için yapılan masraflar olup, azami teminat tutarı poliçede belirtilmiştir.
c) Seri vasıtalarla yapılan nakliye masrafları ve fazla çalışma ücretleri: Tazminat tutarı bu maksatla yapılan masraflar olup azami teminat tutarı poliçede belirtilmiştir.
3- Kısmi hasar halleriyle ilgili olarak yapılan geçici tamir masrafları, kesin tamir masraflarını azalttığı oranda sigortacı tarafından kabul edilir.
4- Kısmi hasar halleriyle ilgili olarak yukarıda (I) fıkralarında belirtilen esaslar dahilinde hesaplanan tazminat tutarı sigortalı kıymetin hasardan bir gün önceki değerini aşarsa tazminat tam hasarla ilgili (II) fıkralarında belirtilen esaslar dahilinde ödenir.
5- Hasar halinde sigorta bedelinin sigorta değerinden düşük olduğu tespit edilirse, tazminatın tutarı sigorta bedeli ile sigorta edilmesi gereken meblağ arasındaki nispet dahilinde bir indirime tabi tutulur.
Tazminatın Ödenmesi
Madde 16 - Sigortacı hasarlı herhangi bir kıymeti tamir ettirebileceği gibi zararları nakden de ödeyebilir.
Müşterek sigorta halinde, tazminat bu poliçe hükümlerine göre tespit edildikten sonra, sigortacı bu tazminattaki hissesini, sigorta bedelleri toplamına kendisinin iştiraki nisbetinde öder.
Ancak poliçeler meyanında hususi mahiyet veya şartları haiz olanlar mevcut ise tazminat hissesinin tayininde bu hususiyetler ve taahhüdün tabi olduğu şartlar karşılığı olarak nazarı itibara alınır.
Sigortalı kıymetlerden bir ünitenin kısmi hasarı halinde hasar o üniteye ait sigorta bedeline kadar olmak üzere ödenir ve ancak sigorta süresi içinde ödenecek hasarların tutarı hiçbir zaman o üniteye ait sigorta bedelini aşamaz.
Hasar ve Tazminatın Sonuçları
Madde 17 - Sigortacı ödediği tazminat, miktarınca hukuken sigortalı yerine geçer. Sigortalı ve sigorta ettiren sigortacının ikâme edebileceği davaya yararlı ve elde edilmesi mümkün belge ve bilgileri vermeye mecburdur.
Temin edilen rizikonun gerçekleşmesi ile tam hasar meydana geldiği takdirde sigorta teminatı sona erer. Kısmi hasar halinde, sigorta bedeli hasar tarihinden itibaren ödenen tazminat miktarı kadar eksilir.
Sigorta bedeli poliçede muhtelif birimler (Ünite veya gruplar) itibariyle ayrı ayrı gösterilmiş ve bu birimlerden (ünite veya gruplardan) biri veya bir kaçı tam hasara uğramış ise bu birimlere (ünite veya gruplara) ilişkin sigorta teminatı, hasar tarihinde sona erer. Kısmi hasar halinde ise her birim (ünite veya grup) için tespit edilmiş olan sigorta bedeli hasar tarihinden itibaren ödenen tazminat miktarı kadar eksilir.
Sigorta bedelinin eksildiği hallerde hasar tarihinden itibaren gün esası üzerinden prim alınmak suretiyle sigorta bedeli eski miktara çıkartılabilir.
Kısmi hasarlarda, taraflar sigorta akdini feshetme hakkını haizdir. Sigortacı fesih hakkım ancak tazminatı ödemeden kullanabilir.
Sigortacı, fesih hakkını kullandığı takdirde bu fesih, ihbarın postaya veya notere verildiği tarihten itibaren 15 gün sonra öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder ve feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, aşağıdaki uygulamaya tabi olur.
I. Fesih esas inşaat devresi içinde olursa işlemeyen sigorta müddetine ait prim gün esasına göre iade olunur. Ayrıca bakım devresi teminatı bahis konusu ise bu devreye ait prim de tamamen iade edilir.
II. Fesih bakım devresinde vuku bulursa bu devreye ait primden iade yapılmaz.
Sigorta ettiren, fesih hakkını kullandığı takdirde bu fesih, ihbarın postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder ve işlememiş sigorta süresine ait prim geri verilmez.
Bırakma
Madde 18 - Aksine sözleşme yoksa hasarlı mal sigortacıya bırakılamaz.
Vergi, Resim, Harç ve idare Masraftan
Madde 19 - Sigorta sözleşmesine, bedeline veya primine ilişkin olarak halen mevcut ve ilerde konulabilecek vergi, resim veya harçlarla sigorta sözleşmesinde gösterilen idare masrafı sigorta ettirene aittir.
Tebliğ ve ihbarlar
Madde 20 - Sigorta ettirenin veya sigortalının ihbar ve tebliğleri sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye, noter aracılığıyla veya taahhütlü mektupla yapılır
Sigorta şirketinin ihbar ve tebliğleri de sigorta ettirenin veya sigortalının poliçede gösterilen adresine, bu adreslerin değişmiş olması halinde ise sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye bildirilen son adresine aynı surede yapılır.
Taraflara imza karşılığı olarak elden verilen mektup veya telgrafla yapılan ihbar ve tebliğler de taahhütlü mektup hükmündedir.
Hasarın vukuuna ve tamire başlamaya ait ihbann önceden mutlaka telgrafla yapılması şarttır.
Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması
Madde 21 - Sigortacı, sigortalıya ait öğreneceği ticari ve mesleki sırların saklı tutulmamasından doğacak zararlardan sorumludur.
Yetkili Mahkeme
Madde 22 - Bu poliçeden doğan ihtilaflar sebebiyle sigorta şirketi aleyhine açılacak davalarda yetkili mahkeme, sigorta şirketi merkezinin veya sigorta akdine aracılık yapan acentenin ikametgahının bulunduğu veya hasarın vukua geldiği, sigorta şirketi tarafından açılacak davalarda ise, davalının ikametgahının bulunduğu yerin ticaret davalarına bakmakla görevli mahkemesidir.
Zaman Aşımı
Madde 23 - Sigorta sözleşmesinden doğan bütün talepler iki yılda zaman aşımına uğrar.
Özel Şartlar
Madde 24 - Bu Genel Şartlara, varsa bunlara ilişkin klozlara aykırı düşmeyen özel şartlar konulabilir.
|
